نسیمی 67

رسانه ها Medea	تله ویزیون Television	سینما Cinema	تیاتر Theare	شناسنامه Aboqat Me	میزبان Home
پشتِ اَبر Behind The Cloud	نوشته ها Writings	نشان ها Awards	پُوسترها Posters	داوری Jury	آموزش Teaching

تاتر Theatre

نسیمی Nasimi

فریدون آشورف Fereydoon Ashoorouf

برگردان: شهین قوامی، ح صدیق Translated by: Shahin Ghavami H. Sedigh

بازنویس وکارگردان: هرمزهدایت

Rewriter & Director: Hormoz Hedayat

آهنگ‌ساز: هوشنگ کامکار

Composer: Hooshang Kamkae

"نسیمی" کورتاژ شد!

بارها شنیده‌اید که فیلمی"توقیف"شده و گفته‌باشید چه حیف! اگرچه آن فیلم به‌تمامی"حیف"نَشده‌است. چراکه به‌هرروی دارنده‌یِ فیلم می‌تواند آن‌را درصندوق‌چه‌ای نگاه دارد تاروزِمبادا. یا زیرِبغل گیرد ودرکنجی ازپهنه‌یِ بی‌کرانِ گیتی ببرد و بی‌دغدغه به نمایشش بگذارد. از آن آسان‌تر پخشِ در رسانه‌ها و دنیایِ گسترده‌یِ تارنما است.

اگر همین"جلوگیری"برایِ نمایشِ زنده در"تاتر"آن‌هم درروزگارِ پیشین رخ می‌داد، واویلابود. چراکه ازآن‌ چیزی به‌جانمی‌ماند تا در"آب‌نمک"بخوابانی برایِ‌ روزِمبادایی! آخر امکاناتِ فراگیرِ امروزی دردسترس نبود. این‌همان رویدادِ ناروایی‌است که‌برایِ نمایشِ "نسیمی"پیش‌آمد. درپِی، داستانِ‌ دریافتِ‌ پروانه‌یِ‌ نمایش برایِ"نسیمی"درآغازِکار، وجلوگیری از"اجرایش"درواپسین روزهایِ آماده‌سازیِ آن، آورده‌شده‌است. باشد که ردِپایی ازاین داستانِ تراژیک در این‌جا به‌جا بماند.

نگارش: تیرماه 1399 Wrighting at july 2020

علی اوحدی

Ali ouhadi

فریبا متخصص

Fariba Motakhasses

مرضیه برومند

Marzieh Boroomand

سعید پورصمیمی

Saed PourSamimi

فرزانه کابلی

Farzaneh Kaboli

حسن پورشیرازی

Hasan Pourshirazi

تانیا جوهری

Tania Johari

رضا فیاضی

Reza Fayazi

فرشید ابراهیمیان

Farshid Ebrahimian

دیانا(اختر کریمی زند)

Diana(Akhtar Karimi Zand)

مهری مهرنیا

Mehri Mehrnia

پوران‌دُخت مهیمن

Poorandokht Mahiman

خسرو پیمان

Khosro Peyman

ناصر نجفی

Naser Najafi

اکبر یادگاری

Akbar Yadegari

جمشید جهانزاده

Jamshid Jhanzadeh

ازاین نازنینِ ازدست‌رفته نه ایماژی ونه نشانی تا این‌دم نیافتم جز یادِ نیک و ستایشِ وی از سویِ کم شمارِ دوستانی که اورا می‌شناختند و با او دم‌خور بوده‌اند. باشد تا زمانی که خبری از سویِ بازماندگان آن گران‌مایه بیابیم.

بهروز هنربخش

Behrooz Honarbakhsh

مسعود کریمی

Masoud Karimi

فریدون کوچکیان

Fereydoon Koochekian

مجید فلاح‌زاده

Majid Falahzadeh

اصغر فریدی‌ماسوله

Asghar Faridi Masooleh

محمود صحرایی

Mahmood Sahraei

قاسم پاکرو

Ghasem Pakrou

نادر رجب‌پور

Nader Rajafpour

سیاه و سفید!

هنرمندانِ برجسته و پُرشماری، زمانِ بلندی‌را برسرِ برپاساز‌سازیِ نمایشِ سترگِ"نسیمی"سرسختانه پیمودند. شوربختانه دستانِ نابکاری موذیانه و مذبوحانه دُرُست به‌هنگامِ آماده شدنِ کار، نیش زهرآلود خودرا بر پیکرِ بی‌پدافند آن دست‌آوردِ ارزشمند فرهنگی فروبردند. راهِ‌‌شکوفایی‌اَش‌رابستند و ازبرویِ صحنه‌رفتن آن جلوگیری‌کردند. وکه بودندآنان؟ از راه‌رسیده‌هایِ فرصت‌طلبی که پیش‌تر، پیامِ‌شان‌را به‌ما رسانده بودند و ما جدی‌ِشان نگرفته‌بودیم. راستش باورمان نمی‌شد که تا این اندازه اوضاع هردمبیل شده باشد!

دوستانی که دربالا تصویرشان‌را می‌بینید بخشی ازهنرمندانی هستندکه توانستم بایاریِ خودشان، یا از بهره‌گیری از تارنما، عکس‌هایی که پیرامون زمانِ تمرینات(سالِ 1360)برداشته شده است را گردآوری کنم، به‌جز چندتایی که نتوانستم به‌عکس‌هایِ آن‌زمانِشان دست پیداکنم. برایِ یک‌دست بودن و همچنین ایجادِ فضایِ یادگونه، از زمینه‌یِ سیاه و سفیدِ عکس‌ها سود بردم. دیگردوستانی هم بودندکه یا کوچ کرده‌اند یا دسترسی به‌آن‌ها نداشتیم و یا ازشما جه‌پنهان فراموششان کرده‌ایم، هرچند جایشان خالی‌است و هرزمان خبری و عکسی از آن گرامیان بیابم به آلبوم بالا خواهم افزود.

نگارش: تیرماه 1399 Wrighting at july 2020

هوشنگ کامکار

Houshang Kamkar

جمال طاهری

Jamal Taheri

مینا زرپور

Mina Zarpour

عالیه فروغی

Alieh Forooghi

همان‌گونه‌که پیش‌ترآمده‌است گروهِ پُرشماری ازدوستانِ هنرمند درنمایش"نسیمی"همکاری داشتند. چه‌در رویِ صحنه، چه درپُشتِ صحنه. اینک نزدیک به چهل‌سال از آن‌زمان می‌گذرد. چشم برهم بزنیم می‌شود نیم‌قرن. پیدا است که نتوانیم به تمامیِ دوستان دست پیداکنیم یا بدترآن‌که ازبیاد آوردنشان دربمانیم. تا این‌دم توانسته‌ام ایماژهایِ بیست و شش تَن را گردآورم. برایِ دوتَن خانه‌یِ تُهی از ایماژ بگذارم، دوتَن را همین‌جا نامشان را یادکنم(حمید اخویان Hamid Akhavian و رضارکابی Reza Rekabi) که تا این‌جا بشود سی‌تَن سرراست. به‌گُمانم دستِ کم بیش از انگشتانِ دو دست و شاید سه دست بده‌کار می‌شوم. تلاش می‌کنم تازنده هستم و آن‌ها زنده باشند، ذره‌ای از دِینم را به‌ایشان ادا کنم و یادشان را گرامی بدارم. برخی از دوستانِ بازیگر در پُشتِ صحنه نیز همکاری می‌کردند. ازآن‌شمار حسن پورشیرازی Hasan Pourshirazi افزون بربازی، پُشتِ صحنه مرا یاری می‌کرد. ازدوستانی که‌تنها پشتِ‌صحنه همکاری می‌کردندتا این‌دم، تنها چهارتنی که کارِشان درچهارچوبِ معین‌تری جای داشت را در صَفِ آخرِ ایماژها و جدا ازبقیه آورده‌ام که دربالا می‌بینید. عالیه فروغی Alieh Forooghi پیرامون تاریخِ نمایش و تن‌پوش‌هایِ روزگارِداستان پژوهش‌ و اسنادگردآوری می‌کرد. درزمینه یادداشت‌ها و دستیاری، مینا زرپور Mina Zarpour همکاری‌داشت. جمال‌ طاهریJamal Taheri طراحیِ صحنه‌را دردست‌داشت و تاکنون نشده‌است تا ردِپایِ روشنی از او پیدا کنم، هرچند دیرتر درنمایشِ تله‌ویزیونی"پنچری"درهمین زمینه مرایاری‌کرد. و هوشنگ کامکار Houshang Kamkar که آهنگسازی کار را دردست داشت. دیگرانی هم بودند که امیدوارم بتوانم دیرتر ایماژ و نامشان را به شمارِ بالا بیافزایم.

بیشترِ دوستانِ هنرمندِ رقصنده‌یِ‌ما که شتابزده و ناروا، سازمانشان‌را برانداخته بودند، به‌ما پیوستند وما توانستیم افزون برکارِ نمایشگری ازدانسته‌هایِ ارزشمندِآنان دررشته‌یِ هنریِ‌شان یاری‌جوییم. خوشبختانه این هنرمندانِ‌توانمند، بعدها درکارهایِ دیگرِ صحنه‌ای و فیلم و تله‌ویزون و آموزش توانستندخوش بدرخشند.

نگارش: تیرماه 1399 Wrighting at july 2020

فلاش‌بَک!

نمایشِ"سربازهایِ58"نخستین‌کارِ پس‌ازرویدادِ57،ازسویِ نگارنده‌بودکه درتالارِرودکی(وحدتِ امروزین)،دربهارِ58به‌رویِ صحنه رفت. داستانِ آن‌را دربرگِ درپیوند آورده‌ام وباکلیک در"این‌جا"دردسترس شما خواهدبود. پس‌ازآن برایِ انجامِ دنباله‌یِ کارِ دانشگاهی به‌کاردیفِ بریتانیابازگشتم. درآن‌جا، افزون‌بربهره‌بردن ازکلاس‌ها، شرکت دراجراهایِ "تاترِشِرمنSherman Theatre" از دیدنِ نمایش‌هایِ گوناگون و پی‌درپی و پیوستن به‌برخی از آنان به‌فراگیری و آزمون پرداختم. درپِی، بارِدیگر به‌میهن بازگشته و این‌بار نمایشِ بزرگِ "آن‌زمان فراخواهدرسید"را همراه با گروهِ پُرشماری از دوستانِ هنرمندم درتالارِ تاترِشهر به‌رویِ سَکویِ نمایش بردیم. رفته‌رفته، دستانی به‌کارِ زیرآب‌زنی سرگرم شدند وبرایِ آماده‌سازیِ فهرست کسانی که بایدنباشند، تلاش‌کردند. و به‌گوشمان می‌رسید که لیستی میانگین سیزده نفر(هرازگاه آماربالاپایین‌می‌شد) آماده‌می‌کردند که دربرگیرنده‌یِ نگارنده و گروهی از همکاران می‌شد. دربرگ‌هایِ دیگرِ این تارنما، به‌ویژه برگِ شناسنامه، جان‌مایه‌یِ داستانِ آمده است.

و ......

جنگ روانی دنباله داشت. هم‌چنان در درازایِ آماده‌سازیِ نمایشِ نسیمی، از سویِ همان کسانی که سرانجام زیرآبِ‌مان را زدند. هم‌آنانی‌که جلویِ نمایشِ نسیمی راگرفتند. آن‌هم پس ازماه‌ها تمریناتِ سخت و آماده بودن و قرارِ اجرایَش در همان روزها. درپایین به‌نوبت بازتابِ دریافتِ پروانه‌یِ نمایشِ نسیمی وبرگِ پیوستِ آن، بازتابِ نامه‌نگاری‌ها برایِ فراهم‌سازی نیازهایِ نمایش و سرانجام دستورِ جلوگیری ازکار و برگِ پیوستش آمده‌است.

نگارش: تیرماهِ 1399 writing: July 2020

نامه‌یِ‌بالا همان‌گونه‌ که پیداست درخواستِ دراختیارگذاردنِ تالارِ نمایشِ تاترِشهربه‌گروه‌است که ازسویِ سرپرستِ اداره‌برنانه‌هایِ‌نمایش، به"فخرالدین انوار"سرپرست آن‌هنگام تاترِشهرنوشته‌شده‌است. نامبرده پیش ازآن‌هم در سال‌هایِ 1359 و1360 همین پُست‌را داشت ونگارنده‌نمایشِ"آن‌زمان‌فراخواهدرسید"رادرهمان‌زمان(زمستانِ59وبه‌دنبالش‌بهارِ60)و درهمان تالار برویِ‌صحنه‌برد. این‌نمایش‌وچگونگیِ برپایی‌اَش داستان‌ِ پُرفراز ونشیبی داردکه چنانچه بخواهیددنبال‌کنید می‌توانید همین‌جا بررویِ نامِ‌نمایش "آن‌زمان فراخواهدرسید"کلیک کنید. به‌هرروی ایشان درپِی‌نوشتِ نامه‌یِ بالا پاسخی داده که انگار"تاچه پیش‌آید؟!"رادربرابر شما می‌گذارد. هرچند شاید ایرادی هم بدان نتوان‌گرفت چراکه در روزگاری که امروزش ازفردایش بی‌خبر است جزاین هم نمی‌شود چشم‌داشت. پُرسشی‌می‌ماند اینکه چراکسی‌که دربُلَندایِ سرپرستیِ‌یک‌کانونِ‌نمایشی‌است، ازواژه‌یِ سینماییِ"اکران"به‌جایِ واژه‌‌یِ نمایشیِ"صحنه"سود می‌برد؟! این جابجایی کاربُردِ واژه‌‌هارا به‌حسابِ شایدعلاقه ایشان به‌سینما بگذاریم تا خدایِ ناکرده دور بودنشان از مقوله؟!

نگارش: مردادماهِ 1399 writing: August 2020

گناهِ ما!

دربالا، بازتابِ برگِ دومِ ابلاغ جلوگیری از اجرایِ نمایشِ"نسیمی"رامی‌بینیدکه دربرگیرنده‌یِ ابرازِنظرِ"شورایِ‌نظارت‌برنمایش" است و لابد پس‌ازبازبینیِ کار، به‌سرپرستِ"مرکزِهنرهایِ‌نمایشی"که درزمانِ آماده‌سازیِ‌نمایش هنوز"اداره‌کل" بوده‌است، تسلیم شده و آن اداره‌کل هم برمبنایَش، حُکم صادر کرده است. در مقدمه‌یِ نامه آمده‌است: "....علیرغم زحماتِ زیادی که برایِ این نمایش کشیده شده است..."و سپس دلایلی را برایِ"غیرِقابل اجرا بودن کار آورده است. اذعان به‌این‌که زحماتِ زیادی توسطِ گروهِ نمایش برایِ کارکشیده شده‌است، نشان می‌دهد که شورایِ نظارت خیلی هم ازکارِخود راضی نبوده و انگار داوری برایِ دستِ‌کم برخی از آنان تحمیلی بوده‌است. به‌هرروی تاآن‌جا که بیادمیآورم شورا برخلافِ نُرمِ‌ معمول، برایِ بازبینی، گروهی حضورپیدانکردند. بلکه یکی‌دوتن آن‌هم درنوبت‌هایِ‌جداگانه به‌تماشایِ کارنشستند و برایِ دوستانِ و هم‌شورایی‌هایِشان خبر می‌بردند. (پیرامونِ یکی از این دوتن یادمانی دارم که زمانی دیگر بدان خواهم پرداخت). پیداست که آنان تکلیف را از پیش تعیین کرده بودند و ما پیرو همان شورِ زمانه "گاگول وار"کارمان را پِی می‌گرفتیم.

داوری پیرامونِ سه بندِ(تذکرات‌یاعلل)را برعهده‌یِ شما دوستان می‌گذارم، اما دلم‌نمی‌آید پیرامونِ توضیحِ پایانیِ نامه، داستانی را بازگو نکنم. فرموده‌اند: درصورتِ رفعِ سه اشکالِ فوق این نمایشنامه ......(مقداری شعارِ انقلابی نمایانه).....بعداز پنج سالِ آینده قابلِ اجرا است. تا آنجا که بیاد می‌آورم سردسته‌یِ همین شوراِی نظارت برنمایش، نه تنها پنج سال که چند ماه‌هم دوام نیاورد و ملت شهیدپرور را ترک گفت و به سرزمین موعودش امریکا عزیمت کرد. اعتراف می‌کنم که درست یا غلط، گناهِ ما این بود که هم ما و هم نماشنامه‌مان رنگ وبویِ انقلابی داشت نه آن‌ها.

این وعده‌یِ پنج‌ساله‌یِ آینده، دست‌مایه‌یِ شوخی‌هایِ دوستان شد. هرازگاه که دیداری تازه می‌شد، می‌پرسیدند که این پنج‌سال هنوز نرسیده؟ غافل از این‌که یک‌سال‌هم نکشید تا ریشه‌یِ مارا از درخانه‌یِ دومِ‌ مان "اداره تاتر"بزنند. سرانجام، پنج سال که هیچ! نزدیک به بیست سالِ بعد به‌هنگامِ دگرگونی‌هایِ سیاسی، و تا اندازه‌ای فروکش‌کردن تندروی‌هاِ، دستِ‌کم در بِسترفرهنگ‌وهنر. کوره‌راهی گشوده شود. نگارنده‌هم برایِ ادایِ دین به اجرایِ وامانده‌یِ"نسیمی"نمایشنامه‌یِ کلاسیکِ ایرانیِ "هفت‌‌کردار"را با زبانِ پارسیِ ناب نوشت و در تالارِ تاترِشهر به‌رویِ صحنه‌بُرد. برایِ دست‌یابی به کارنامه‌یِ این نمایش، همین‌جا بر رویِ نامِ نمایش "هفت‌کردار"کلیک کنید.

نگارش: مردادماهِ 1399 writing: August 2020

نشان ها	پُوسترها	نوشته ها	داوری	آموزش	رسانه ها	سینما	تله ویزیون	تیاتر	شناسنا مه	میزبان
Awards	Posters	Writings	Jury	Teaching	Media	Cinema	Television	Theatre	About me	Home