این یا آن ؟!

     پیرامون زمانی که نگارنده درتکاپوی  پیوستن به کانون هنرهای نمایشی (اداره تاتر) بود، تله‌ویزیون تازه برپا شده ی دولتی که تله‌ویزیون ملی ایران خوانده می شد، آگهی برای برگزیدن نیروهای جوان در زمینه های نمایش و آواز در روزنامه ها به چاب رسانید و آزمونی هم برای آن برپا کرد که نگارنده نیز به این هماوردی شتافت. تا آنجا که به یاد می‌آورم داوری گروه هنرپیشگی را "فرشید رمزی" که گارگردان تله‌ویزیونی بود و داوری خوانندگی را شادروان "منوچهر سخایی" خواننده سرشناش پاپ آن هنگام، نمایندگی می کردند. سرانجام چندتن را برای خوانندگی برگزیدند و نگارنده نیز تنها برگزیده ی هنرپیشگی شان بود. شاید نگارنده هماوردهای توانمندی نداشت که تنها برگزیده ی آنان شد. پیدا است که باشنیدن این سرانجام سرشار از شور و شادی شدم، هرچند داستان به همین سادگی نبود. چون آیین دیرینه سرزمین مان نشان داده است که بارکج بیشتر به منزل می‌رسد تا بار راست! نمونه هایش را در همین سایت، اینجا و آنجا آورده ام. بر سر این داستان هم همین رفت. سرانجام آزمونی که آن زمان بگمانم سرنوشت سازمی نمود، گویی یک بازی بود. پیگیری ها بی پاسخ و پاسخ گویان ناپیدا گشتند! فرشید رمزی همان کارگردان تلویزیونی که داوری بازیگری را نمایندگی می کرد ناپیدا شده بود. تا این که یک بار به‌دنبال پیگیری به ساختمان تلویزیون می‌رفتم و در آستانه ی جام جم به منوچهر سخایی نماینده‌ی داوری بخش خوانندگی برخوردم. پیش رفتم. او مرا از همان آزمون شناخت و برخوردی دوستانه و مهربان داشت. خوش رو بود و دوست داشتنی. همراه یکی دو تن از دوستان یا همکارانش به چاتانوگا، رستوران نام آشنا و نوبنیادی که آن هنگام سرآمد و مدرن می نمود و پاتوق هنرمندان هم بود می‌رفت. در کنار گفت‌وگو، مرا همراه خود تا آستانه ی چاتانوگا کشانید و پاسخ اش براستی امید بخش بود. مرا بی ریا برای پیوستن به گروهشان به چاتانوگا فرا خواند. سپاس و خدا نگهدار گفتم و از آنان جدا شدم. شاید همین برخورد او بود که مرا واداشت تا روزی که "پرویز بهرام" را در کنار ساختمان سیزده اشکوبه و نوبنیاد تله‌ویزیون دیدم، از او برای پیوستن به تله‌ویزیون یا اداره ی تاتر راهنمایی بخواهم. یادتان باشدکه آن هنگام نگارنده دست بالا بیست و یک ساله بود و کسی را هم در این زمینه در جایگاه پشتیبان نداشت و همه‌ی این کسانی که نام می‌برم چه در اینجا، چه دربخش های دیگر برای نگارنده غول های دست نایافتنی و سرشناس بودند. هرچند رفت و آمد به این بناها آن هنگام به سادگی انجام می شد. بی ترس و لرزی. نام پرویزبهرام به گوینده ی نمایشی بر سر زبان ها بود. به ویژه در رنامه های رادیویی و داستان های شب و از این دست. او درپاسخ به پرسش‌ام، مهربانانه دستی بر شانه ام نهاد و مرا به گفته ای با درون مایه ی درپیش رهنمون شد و دست دیگرش را که آزاد بود را بالا برد و به درازای ساختمان سیزده اشکوبه نشانه رفت و گفت: خوب اگرنگاه‌ات به دنبال این دستگاه شگفت انگیز و بلندقامت است همین جا را به چسب وگرنه اداره‌ی تاتر جایگاه بزرگان نمایش است و چیز دیگری است. پیدا است همان گونه که پیشتر گفتم این درون مایه ی سخن او است که با زبان امروز نگارنده دربرابر شما است. براستی هم این بنای سیزده اشکوبه هنوز هم سالاری خود را به رخ می‌کشد هرچنددر روزگار"سازندگی" زگیلی بر تارک‌اش افزودند که دل هنرشناسان راستین را به درد آورد. به هر روی در پایان با تابویی که پیرامون نمایش زنده‌ی بر سکو در اندیشه داشتم به همان دویمی چسبیدم. داستان‌اش هم در بخش در پیوند با آن آمده است.  اینک به گذشته که نگاه می کنم به آن می اندیشم که چنان چه دیگری را بر می‌گزیدم، امروز سرنوشتی دیگر داشتم. خوب یا بدش را نمی‌گویم. بازتاب ارزش گزینه هایی را که بر سر راه ما پیش می‌آیند یاد آور می شوم. شگفت انگیز این که در زمان کوچ پزوهشی و دانش جویی به اروپا و امریکا با این که خوی ایستایی نداشتم و در درازای زمانی که در آن جا بسر بردم برای پیوستن به داشگاه ها و کانون های به‌نام و سرآمد در انگلستان و آمریکا پذیرش گرفتم. هرچند سرانجام به دنبال داستان های پرفراز و نشیب در دانشگاه کاردیف بریتانیا که نمایشی بود و گونه‌ای ویژه و یکتا داشت ماندگار شدم. این که می‌گویم ویژه و یکتا، چرایی اش را در بخش شناسنامه آورده ام. به هرروی می توانستم در کنار و یا به‌دنبال دانشگاه کاردیف، از پذیرش های دیگری که آسان هم بدست نیامده بودند سود می‌بردم . از آن شمار BBC  انگلستان و UCLA  امریکا و شماری دانشکده های پربار در زمینه های فیلم، طراحی و نمایش. به‌هرروی دگرگونی های سال 57 و شور آرمانی آن روزگار نیز در به‌هم ریختن برنامه هایم کارساز بودند و بخش بزرگی از این داستان را ساختند که در بخش شناسنامه گسترده تر بدان پرداخته‌ام. گمان مبرید که از پدیده های افسوس خوردن و یا پشیمانی سخن می‌گویم، چرا که زندگی روند خود را می‌گذراند. نگاه به گذشته گونه‌ای نشخوار است که می‌تواند راه پیش رو را کارگردانی کند. پیدا است که این یادواره ها می تواند برای نیروهای جوان سودمندتر از همسالان ما باشد.

هرمز هدایت شهریور91